Μάθημα: Πέψη στα ζώα (γενικά)

 

2o κεφάλαιο - 2ο μάθημα

Πέψη στα ζώα (γενικά)

Επισήμανση: στο κείμενο υπάρχουν υπερσύνδεσμοι (links) που οδηγούν σε πηγές του διαδικτύου (κυρίως wikipedia). Αυτοί οι υπερσύνδεσμοι παραθέτονται 1) με επιφύλαξη για το περιεχόμενό τους και 2) μόνο για να ικανοποιήσουν τυχόν προσωπικά σας ενδιαφέροντα και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν εξεταστέα ύλη

H πέψη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της θρέψης. Γενικά πέψη σημαίνει διάσπαση. Στα μαθήματα που ακολουθούν με την έννοια πέψη εννοούμε διάσπαση και απορρόφηση των τροφών και των συστατικών τους.

Η πέψη διακρίνεται σε ενδοκυτταρική και εξωκυτταρική (ανάλογα με τον τόπο όπου συμβαίνει)

Διερωτόμαστε: εντός του κυττάρου η πέψη είναι προφανώς _______________

Εντός του στομάχου είναι ενδοκυτταρική ή εξωκυτταρική; (συζητήστε με τον καθηγητή)

Αφού καταλήξετε σε μια άποψη για τα παραπάνω σχολιάστε γιατί οι μονοκύτταροι οργανισμοί κάνουν μόνο ενδοκυτταρική πέψη.....

Στα περισσότερα ζώα, αφού εισέρθει η τροφή τους (με το “στόμα” ή παρόμοιο σχηματισμό), πηγαίνει μετά σε ένα “κενό” χώρο την πεπτική κοιλότητα. Όταν η πέψη συμβαίνει με μεγαλύτερη πολυπλοκότητα διακρίνουμε πεπτικό ή γαστρεντερικό σωλήνα. Στον πεπτικό σωλήνα η διαφορά είναι ότι διακρίνονται (όχι πάντα με γυμνό μάτι) ξεχωριστά όργανα:

το στόμα - ο φάρυγγας - ο οισοφάγος - το στομάχι - το έντερο

Στα σπονδυλωτά πεπτικός σωλήνας υπάρχει πάντα, στα ασπόνδυλα εξαρτάται από το είδος που ανήκουν.

Αν το πεπτικό συνδέεται στο τέλος του με το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα (αμφίβια/ερπετά/πτηνά) τότε η έξοδος αυτή λέγεται αμάρα

Αν το πεπτικό έχει αυτόνομη έξοδο (δηλαδή στο τέλος του εντέρου) τότε το όργανο λέγεται πρωκτός (θηλαστικά / ψάρια)

Μερικοί από τους αδένες του πεπτικού είναι οι σιελογόνοι, το πάγκρεας και το ήπαρ (για τους αδένες θα μιλήσουμε σε επόμενο μάθημα)

Ερωτήσεις:

1. Αν αναλύσουμε το κείμενο του βιβλίου στη σελίδα 41 καταλήγουμε ότι ...: “Στα ασπόνδυλα (αλλά και στα σπονδυλωτά) η ενδοκυτταρική πέψη έπεται της εξωκυτταρικής” . Ξεκινώντας από την παρατήρηση ότι: όλα τα ζώα έχουν πεπτικό σωλήνα (ή πεπτική κοιλότητα) και από το συμπέρασμα ότι στον πεπτικό σωλήνα (κοιλότητα) η πέψη είναι εξωκυτταρική εξηγήστε το νόημα αυτής της πρότασης στα εισαγωγικά ( γιατί δηλαδή η εξωκυτταρική πέψη πάντα προηγείται)

2. Ένα κομμάτι τροφής σε ένα βάτραχο (βλ. σελ. 43 του βιβλίου σου) μπαίνει στο στόμα, δεν απορροφάται και καταλήγει στο περιβάλλον. Γράψε την πορεία του